Η Ευρώπη μετά τον πόλεμο

Περιγραφή

Το 1945 η Ευρώπη ήταν συντρίμμια, ρημαγμένη από τον πόλεμο, τους βομβαρδισμούς και τις μαζικές σφαγές. Ευρύτατες περιοχές της ανατολικής Ευρώπης περιέρχονταν στο σοβιετικό έλεγχο, αντικαθιστώντας τον παλιό δεσποτισμό μ’ έναν νέο. Σήμερα, η Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει πια και οι δημοκρατίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης φθάνουν μέχρι τα σύνορα της Ρωσίας.

Ο Τόνυ Τζαντ αφηγείται με σαφήνεια και πυκνότητα αυτή την πολυσύνθετη ιστορία, όπως ξετυλίγεται κάτω από τη μόνιμη σκιά του ίδιου του πολέμου: την ανόρθωση της Ευρώπης μέσα από τα ερείπια, τις αποκλίνουσες εμπειρίες της Ανατολικής και της Δυτικής Ευρώπης, την παρακμή και την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος και την άνοδο της ΕΟΚ και της ΕΕ, το τέλος των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών, τις μεταβαλλόμενες σχέσεις της Ευρώπης με τις δύο μεγάλες δυνάμεις που την περιβάλλουν, τη Ρωσία και την Αμερική.

Ανάμεσα απ’ αυτές τις γενικές γραμμές προβάλλουν συγκεκριμένα πολιτικά γεγονότα, φαινόμενα και πρόσωπα: η δικτατορία του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία δίπλα στην Ισπανία του Φράνκο αλλά και τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα, οι αγώνες στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Χώρα των Βάσκων, ο Μάης του ’68 στο Παρίσι και τα γεγονότα στην Ιταλία και στην Πράγα, οι εντάσεις ανάμεσα στις γλωσσικές κοινότητες του Βελγίου, η σοσιαλδημοκρατία στις σκανδιναβικές χώρες, ο ρόλος του Τσώρτσιλ, του Στάλιν, του Φράνκο, του Μιτεράν, του Γιαρουζέλσκι, του Μπερλουσκόνι και πολλών άλλων. Σχηματίζεται ακόμη ένα μωσαϊκό από οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ιστορίες, όπως η ανάπτυξη της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, η εμφάνιση του ψυγείου και η εξάπλωση του καταναλωτισμού, η μετανάστευση και οι γκασταρμπάιτερ, ο υπαρξισμός και η παρακμή του δημόσιου διανοούμενου, ο γαλλικός και ο τσέχικος κινηματογράφος, η μπητλομανία και το πανκ ροκ…

Από την επαύριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τον πόλεμο στο Ιράκ, το βιβλίο φωτίζει την πρόσφατη ιστορία και την πολύσημη ταυτότητα της Ευρώπης στην προοπτική του 21ου αιώνα.

Μια αριστοτεχνική τοιχογραφία της Ευρώπης των καιρών μας από έναν κορυφαίο ιστορικό

Σ’ ένα γνωστό ανέκδοτο της σοβιετικής περιόδου, ένας ακροατής τη��εφωνά στο “Ραδιόφωνο της Αρμενίας” και ρωτάει: “Είναι δυνατόν να προβλέψουμε το μέλλον;” Απάντηση: “Ναι. Κανένα πρόβλημα. Ξέρουμε ακριβώς πώς θα είναι το μέλλον. Το πρόβλημα μας είναι το παρελθόν: αυτό είναι που αλλάζει συνέχεια”.

“Αληθινά έξοχο – ένα μεγαλειώδες επίτευγμα. Είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς θα μπορούσε να γραφτεί ποτέ μια καλύτερη -και πιο προσιτή-ιστορία της ανάδυσης της σημερινής Ευρώπης μέσα από τις στάχτες του 1945. Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα άλλο έργο για το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα που να μπορεί να παραβληθεί μαζί του. Κοντολογίς, ένα πραγματικό αριστούργημα.”
(Ian Kershaw)

“Ο Τόνυ Τζαντ δείχνει εξαιρετική ευαισθησία και προσοχή στην αληθινή Ευρώπη -που την περιγράφει σαν “μια ξεχωριστή ποικιλία λαών και παραδόσεων”. Αυτό το αμερόληπτο και επιβλητικό βιβλίο προσφέρει έναν διαυγή και πολυαναμενόμενο οδηγό για την Ευρώπη.”

(David Owen)