Η γραφειοκρατικοποίηση του κόσμου στη νεοφιλελεύθερη εποχή

Description

Οι σύγχρονες κοινωνίες γίνονται όλο και πιο γραφειοκρατικές στο επίπεδο της επαγγελματικής αλλά και της καθημερινής ζωής. Η γραφειοκρατικοποίηση καθίσταται φανερή στην αύξηση των αρχείων και των εγγράφων (ακόμα και αν είναι ψηφιακά), στην πανταχού παρουσία των τυπικών διαδικασιών, στην κοινωνικά επιβεβλημένη αναγκαιότητα να συμπληρώνουμε φόρμες, να αξιολογούμε, να τικάρουμε κουτάκια, να ζητάμε και να προσφέρουμε εγγυήσεις ποιότητας σε ολοένα και περισσότερους τομείς, από την οικονομία και τη διακυβέρνηση μέχρι τη διασκέδαση και την καθημερινή μας διατροφή, με την πιστοποίηση των βιολογικών και των «100% ασφαλών» τροφίμων.
Τοποθετούμενη στο σημείο όπου συναντιέται η σκέψη του Μαξ Βέμπερ με εκείνη του Μισέλ Φουκώ, η συγγραφέας αναλύει τις πολιτικές δυναμικές της εποχής μας. Η νεοφιλελεύθερη γραφειοκρατία δεν είναι ένας ιεραρχικός μηχανισμός που αφορά αποκλειστικά το κράτος και τη δημόσια διοίκηση· είναι ένα σύνολο από νόρμες, κανόνες και φορμαλισμούς που, ενώ προέρχονται αρχικά από τον κόσμο των επιχειρήσεων, τείνουν σήμερα να επεκταθούν σε κάθε πεδίο της κοινωνικής ζωής. Συνιστά όχημα πειθάρχησης και ελέγχου, όπως και πηγή κοινωνικής και πολιτικής αδιαφορίας. Δεν πηγάζει όμως μόνο «από τα πάνω», δεν αποτελεί συνειδητό προϊόν ενός μεγάλου σχεδίου, αλλά τροφοδοτείται ενίοτε και από τα αιτήματα και τις ενέργειες όλων μας, από τη δική μας «συμμετοχή στη γραφειοκρατία».
Όλα αυτά ωστόσο δεν σημαίνουν πως δεν υπάρχουν ρωγμές και αμφισημίες στη διαδικασία της νεοφιλελεύθερης γραφειοκρατικοποίησης. Νέα επίδικα υποδεικνύουν την κατεύθυνση πιθανών πολιτικών αγώνων για το παρόν και το μέλλον.