Ρόδα & αηδόνια

Οι όψιμες περίοδοι παρακμής με έλκουν για πολλούς λόγους, για παράδειγμα είναι συνήθως αρκετά ειρηνικές (οι άνθρωποι είναι αρκετά κουρασμένοι και μπλαζέ για να πολεμήσουν). Συχνά είναι αφιερωμένες στις «μικρές χαρές της ζωής» – για τις οποίες ο Νίτσε λέει ότι μπορεί να είναι πιο σημαντικές από τις μεγάλες, αυτές που πάντα μας προδίδουν. Μπορεί η μείζων πρωτότυπη τέχνη να μην κατορθώνει να λάμψει στις περιόδους αυτές –αφού οι βασιλείς και οι λόρδοι δεν μπορούν πλέον να τη χρηματοδοτήσουν, αλλά οι «ελάσσονες τέχνες» συχνά βιώνουν ένα είδος τελειοποίησης· τα αριστοκρατικά γούστα (με φτωχές λαϊκές μορφές) φιλτράρονται μέχρι την κατώτερη υποστάθμη. Θυμάμαι που, καθώς περνούσα μπροστά από τον σκελετό ενός μισοχτισμένου, ψευδοκαλιφορνέζικου συγκροτήματος γραφείων τις μικρές ώρες μιας χειμωνιάτικης νύχτας στην Τεχεράνη, είδα τον κατάμονο νυχτοφύλακά του να ζεσταίνεται δίπλα σε ένα βαρέλι όπου έκαιγε σκουπίδια. Φορούσε για παλτό μια προβιά και διασκέδαζε μόνος του απαγγέλλοντας από στήθους Χαφέζ στις νιφάδες του χιονιού.

σ. 53