Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία

Description

“Λίγες διδασκαλίες παρέμειναν τόσο εσωτερικές ενώ συνάμα άσκησαν τόσο βαθιά επιρροή όσο εκείνη του Marcel Mauss. Μόνο όσοι γνώρισαν και άκουσαν τον Mauss μπορούν να αποτιμήσουν το χρέος τους απέναντί του και να εκτιμήσουν πλήρως τη γόνιμη σκέψη του· μια σκέψη πυκνή και γι’ αυτό ενίοτε αδιαπέραστη, γεμάτη όμως αναλαμπές, με περιστροφικά διαβήματα που έμοιαζαν με εκτροπές τη στιγμή ακριβώς που η πιο απροσδόκητη διαδρομή οδηγούσε στην καρδιά του προβλήματος. Η επίδραση του Mauss δεν περιορίστηκε μόνο στους εθνογράφους, μηδενός εξαιρουμένου, αλλά επεκτάθηκε τόσο στους γλωσσολόγους, ψυχολόγους, ιστορικούς θρησκειών και ασιατολόγους, όσο και στον τομέα των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών επιστημών” (Levi-Strauss).
Εξετάζοντας τις “Σχέσεις της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας”, στο πρώτο από τα τέσσερα άρθρα του τόμου αυτού, ο Mauss προσανατολίζεται στη μελέτη “γεγονότων η κοινωνική φύση των οποίων διαπλέκεται άμεσα με τη βιολογική φύση του ανθρώπου”. Ένα τέτοιο δείγμα, μια ακραία περίπτωση της συλλογικής υποβολής πάνω στο άτομο, παρουσιάζεται στο “Φυσικό αποτέλεσμα της ιδέας του θανάτου”. Ο ίδιος προβληματισμός γύρω από τη σχέση ομάδας και ατόμου διέπει και τις “Τεχνικές του σώματος”, καθώς διαπιστώνει ότι κάθε κοινωνία επιβάλλει στο άτομο μια αυστηρά προσδιορισμένη χρήση του σώματός του. Στην “Έννοια του προσώπου”, τέλος, ιχνογραφεί τη βαθμιαία ανάπτυξη μιας κατηγορίας που έχουμε καταλήξει να θεωρούμε φυσική.