Στοχασμοί πάνω στην έννοια του κράτους

Description

“Η μηχανή του Κράτους, σε όλες τις δυτικές κοινωνίες, γίνεται όλο και πιο κρατικίστικη, δηλαδή γίνεται όλο και πιο αυταρχική· και θα γίνεται όλο και πιο αυταρχική, για ένα σεβαστό διάστημα ή λιγότερο, με τη βαθύτατη συμφωνία της πλειοψηφίας, αυτή που αποκαλούμε συχνά “σιωπηρή” πλειοψηφία· και η σιωπηρή πλειοψηφία μοιράζεται εξίσου στα αριστερά και στα δεξιά. […] Επομένως, κατά την άποψή μου, θα μεταβαίνουμε σε όλο και περισσότερο αυταρχικές μορφές του Κράτους, γιατί όλος ο κόσμος αποζητά τον αυταρχισμό. […] Ο σύγχρονος καπιταλισμός παραπαίει εμφανώς, λειτουργεί προσπαθώντας να βγάλει την κάθε μέρα. Ακριβώς όμως επειδή παραπαίει και “χάνει” από διαφορετικές μεριές (συχνά σε περιφερειακό επίπεδο), το σύστημα τείνει να γίνεται όλο και περισσότερο συστηματικό ή αυταρχικό.”
Μόνο εάν εξετάσουμε με ποιον τρόπο η πρωτόγονη κοινωνία καθορίζει τη θέση της εξουσίας, θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από μια απλοϊκή και θετικιστική αντίληψη σχετικά με την ανάπτυξη της ανθρωπότητας και να επαναθέσουμε με νέους όρους το ζήτημα της ιστορίας, εστιάζοντας την προσοχή μας σε μια μεταλλαγή: τη μετάβαση από έναν κόσμο χωρίς κράτος στον κόσμο του κράτους (οσοδήποτε ποικίλλουσες κι αν είναι οι όψεις που προσλαμβάνει, από τους αρχαίους δεσποτισμούς ως τις σύγχρονες δημοκρατίες και τους ολοκληρωτισμούς). Ο Κλαστρ ποτέ δεν υπέκυψε -όπως ορισμένοι του προσάπτουν- στο μύθευμα περί αρμονικών κοινωνιών, που τον κακοποιό τους αντίποδα θα απεικόνιζαν οι κρατικές κοινωνίες. Ασφαλώς και θαύμαζε την αντίσταση, την οποία εκείνοι που εμείς χαρακτηρίζουμε πρωτόγονους μπόρεσαν για ολόκληρες χιλιετηρίδες να αντιτάξουν στην εγκαθίδρυση της κυριαρχίας του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Αλλά ατενίζοντας προσεκτικά, όσο λίγοι εθνολόγοι πριν από εκείνον, το φαινόμενο της βίας, ποτέ δεν προσυπέγραψε την εικόνα του “καλού αγρίου”. Το πάθος του ήταν να διερευνήσει έναν ανθρώπινο κόσμο, επιζητώντας να ανασυνθέσει τη δική του διερεύνηση, εκείνη που συνιστά την κοινωνική του συνθήκη.