Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος με τα μάτια των Σουηδών

Description

Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος υπήρξε το πρώτο θερμό επεισόδιο του Ψυχρού Πολέμου, και ως τέτοιο απασχόλησε τις κυβερνήσεις και την κοινή γνώμη παγκοσμίως, ιδιαίτερα δε στην Ευρώπη. Το βιβλίο καλύπτει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα από τον Δεκέμβριο του 1944 έως και το τέλος του 1949, όπως τις είδε ο Τύπος και η διπλωματία της Σουηδίας, μιας χώρας που έχει την ιδιαιτερότητα να είναι από τις λίγες στην γηραιά ήπειρο που παρέμειναν εκτός των αντίπαλων συνασπισμών του Ψυχρού Πολέμου.

Ο ελληνικός Εμφύλιος συνέβαλε στην παγίωση του ψυχροπολεμικού κλίματος στη σουηδική κοινή γνώμη τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Παρουσιάζει έτσι ενδιαφέρον πώς τα γεγονότα στην Ελλάδα διαβάζονται από τη σουηδική διπλωματία, αλλά και πώς τα αφηγήματα της ελληνικής κυβερνητικής και της δυτικής προπαγάνδας (δευτερευόντως και της κομμουνιστικής) «φθάνουν» στην κοινή γνώμη και εντάσσονται στο πολιτικό σκηνικό της Σουηδίας.

Η μελέτη διερευνά επίσης τη συμβιβαστική πρωτοβουλία της Σουηδίας στον ΟΗΕ για το ελληνικό ζήτημα, πρωτοβουλία που εντασσόταν στην προσπάθεια της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης να «χτίσει γέφυρες» ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, αλλά εγκαταλείφθηκε με την όξυνση του Ψυχρού Πολέμου. Η προβληματική της σουηδικής ουδετερότητας τη δεκαετία του ’40 θυμίζει την αντίστοιχη συζήτηση που γίνεται σήμερα με αφορμή την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία.

Στηριγμένο σε διεξοδική αποδελτίωση των σουηδικών δημοσιεύσεων και σε σουηδικά και ελληνικά διπλωματικά αρχεία, το βιβλίο έχει επομένως διπλή όψη: αποτελεί ένα χρονικό του ελληνικού Εμφυλίου από το ασυνήθιστο παρατηρητήριο ενός «τρίτου» ξένου, ενώ παρακολουθεί τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής και του γενικότερου πολιτικού κλίματος στη Σουηδία την περίοδο εκείνη – όψεις που είναι και οι δύο μάλλον άγνωστες στο ελληνικό κοινό.