Ο χώρος της λογοτεχνίας

Περιγραφή

Δημοσιευμένο στα 1955 το βιβλίο αυτό είναι πλέον ένα απαραίτητο αγκωνάρι της διανοητικής νεωτερικότητάς μας. Προϊόν λελογισμένης και παθιασμένης υπαρξιακής περιέργειας, θα ανεβάσει ψηλά τον πήχυ των κριτικών απαιτήσεων. Φουκώ, Ντεριντά, Τζέφρι Χάρτμαν και τόσοι άλλοι θα αναμετρηθούν μαζί του. Κανένα σύστημα, καμιά σχολή, καμιά ιδεολογία δεν υπάρχει εδώ, ο αινιγματικός συγγραφέας του “Η τρέλα της ημέρας” μιλά για τη λογοτεχνία εν ονόματι μόνο της λογοτεχνίας ως υπαρξιακής εμπειρίας. Αντιμέτωπος επομένως με τον θάνατο και τη σιωπή.
Η λογοτεχνία δεν είναι ένας θεσμός, μια διανοητική πρακτική, ένα πολιτιστικό προϊόν, είναι ο χώρος ενός αινίγματος. Τι νόημα έχουν οι έννοιες έργο, συγγραφέας, έμπνευση, αν δεν φωτίζουν αυτό που διακυβεύεται με το γεγονός ότι η λογοτεχνία υπάρχει; Τι έπαιξαν, τι κέρδισαν, τι έχασαν μέσα από την εμπειρία της λογοτεχνίας συγγραφείς όπως ο Ρίλκε, ο Μαλλαρμέ, ο Κάφκα, ο Χαίλντερλιν;
Τι ωθεί έναν συγγραφέα να γράψει, από πού κατάγεται η προσπάθειά του, ποια η φύση της δημιουργικότητάς του, τι σημαίνει «διαβάζω» και ποια η σχέση του με το “γράφω”; Το ζήτημα είναι να απαντηθούν όλα αυτά πάντα μέσα στην άγνοια και την αβεβαιότητα. Καμιά ειδική γνώση, κανένα χάρισμα, καμιά εξουσία -μόνο η ταπεινή ανάγνωση.

‘Ο συγγραφέας, όσο παραμένει πρόσωπο πραγματικό και πιστεύει ότι είναι αυτό το πραγματικό πρόσωπο το οποίο γράφει, πρόθυμα πιστεύει και ότι στεγάζει μέσα του τον αναγνώστη του έργου το οποίο γράφει. Ο συγγραφέας αισθάνεται μέσα του, ζωντανή και απαιτητική, τη μεριά του αναγνώστη ο οποίος πρόκειται να γεννηθεί και, πολύ συχνά, μ’ έναν σφετερισμό απ’ τον οποίο είναι αδύνατον να ξεφύγει, ο πρώιμα και ψευδώς γεννημένος αναγνώστης είναι αυτός που αρχίζει μέσα στον συγγραφέα να γράφει”.

Maurice Blanchot