Μαρξισμός, πολιτική και ψυχική δυσφορία

Description

Η κρίση στη ψυχική υγεία έχει αναδειχθεί σε ένα από τα κύρια «δημόσια ζητήματα» (public issues) του 21ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η κατάθλιψη αυτή τη στιγμή επηρεάζει 350 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτό το βιβλίο εξετάζει τη σύνδεση ανάμεσα στο οικονομικό και πολιτικό σύστημα στο οποίο ζούμε –τον καπιταλισμό– και τα υπερβολικά ψηλά επίπεδα ψυχικής δυσφορίας (mental distress) που βλέπουμε στον κόσμο σήμερα.
“Το ζήτημα της υπεράσπισης των δομών ψυχικής υγείας και η αποφυγή περαιτέρω περικοπών αποτελεί ένα από κεντρικά θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο του Iain, με έμφαση στην συλλογική διεκδίκηση και τις απαραίτητες συμμαχίες μεταξύ επαγγελματιών, φροντιστών/τριών, ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας και κινημάτων.
Ο Iain Ferguson όμως δεν μένει σε αυτό, αλλά καταφέρνει αριστοτεχνικά να συζητήσει αρκετά θέματα σ’ ένα κείμενο που ρέει. Κατ’ αρχήν, θέτει το ζήτημα της ψυχικής υγείας βάσει της μαρξιστικής θεώρησης, συζητά κριτικά το βιοϊατρικό μοντέλο της ψυχικής υγείας, μιλά για το κίνημα της αντιψυχιατρικής, παρατηρεί την αυξητική τάση της ψυχικής δυσφορίας και των προβλημάτων ψυχικής υγείας στις καπιταλιστικές κοινωνίες, συνδέει τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες όπως η φτώχεια και η καταπίεση με τα προβλήματα ψυχικής υγείας, δίνει έμφαση στην έλλειψη ελέγχου που έχουμε οι άνθρωποι πάνω στις ζωές μας στον καπιταλισμό αναλύοντας την έννοια της αλλοτρίωσης, θέτει ερωτήματα για τα αίτια της ψυχικής δυσφορίας, ανατρέχει ιστορικά στην συμβολή του Freud, αμφισβητεί τα κυρίαρχα αφηγήματα περί των αιτιών των προβλημάτων ψυχικής υγείας και ψυχικής δυσφορίας, αποπειράται τη συζήτηση για ένα κοινωνικό μοντέλο στην ψυχική υγεία, φέρνει σε πρώτο πλάνο την συμβολή των κινημάτων και του νέου «παραδείγματος» στην ψυχική υγεία και καταφέρνει να δώσει ξεκάθαρα μηνύματα για το «εδώ και τώρα» της δράσης μας, προς την υπεράσπιση των δομών ψυχικής υγείας αλλά και την, όπως αναφέρει ο ίδιος, «προώθηση εναλλακτικών θεωρήσεων για το είδος των δομών ψυχικής υγείας που χρειαζόμαστε»”. Απόσπασμα από το προλογικό σημείωμά της Δήμητρας-Δώρας Τελώνη, Επίκουρης καθηγήτριας στο ΠΑΔΑ