Ιδιότυπα παρελθόντα

Περιγραφή

Η ιστορία γράφεται, ολοένα και περισσότερο, στο πρώτο πρόσωπο. Οι ιστορικοί δεν αρκούνται πια να ανασυσταίνουν και να ερμηνεύουν το παρελθόν, νιώθουν τώρα την ανάγκη να αφηγούνται την υποκειμενικότητά τους. Διαμορφώθηκε ένα νέο υβριδικό είδος, με κυριότερα δείγματά του έργα συγγραφέων όπως ο Ιβάν Ζαμπλονκά και ο Φιλίπ Αρτιέρ, οι οποίοι διηγούνται τις έρευνές τους και περιγράφουν τις συγκινήσεις τους σε έντονα λογοτεχνικό ύφος. Αντίστροφα, ακολουθώντας τον Πατρίκ Μοντιανό και τον Β. Γκ. Ζέμπαλντ, ορισμένοι συγγραφείς όπως ο Χαβιέρ Θέρκας, ο Ερίκ Βυγιάρ και ο Λοράν Μπινέ μετακινούν τα σύνορα ανάμεσα σε μυθιστορηματική αλήθεια και ιστορική αλήθεια, δημιουργώντας “μη μυθοπλαστικά μυθιστορήματα”.
Αυτή η ανάδυση του εγώ εγείρει ζητήματα, επιστημολογικά και άλλα, βαθύτερα, που αφορούν τον κόσμο στον οποίο ζούμε, τη νεοφιλελεύθερη λογική του και τον ατομισμό που τη χαραχτηρίζει: σε τελική ανάλυση, αυτός ο ναρκισσισμός των ιστορικών είναι σύμπτωμα της απώλειας του συλλογικού νοήματος της ιστορίας, με φόντο μια συμπιεσμένη στο παρόν αντίληψη και αναπαράσταση του χρόνου (“παροντισμός”). Σε τούτο το δοκίμιο, ο Enzo Traverso αναλύει αυτή την υποκειμενιστική στροφή, υπογραμμίζοντας τις δημιουργικές της δυνατότητες, τις πολιτικές της αμφισημίες και τα εγγενή όριά της.