Η κλασική παράδοση των Χαϊκού

Περιγραφή

Η ερώτηση “Τι είναι τα χαϊκού;” ερωτάται πολύ πιο συχνά απ’ ό,τι απαντάται. Οι Δυτικοί παρομοίασαν τα χαϊκού με τα επιγράμματα, τις εσταντανέ φωτογραφίες ή και τα τηλεγραφήματα. Ο Sir George Samson (1883 – 1965) τα προσδιόρισε σαν “μικρές σταγόνες ποιητικής ουσίας”. Ο Harold Henderson (1889 – 1974), που ενσωμάτωσε τα χαϊκού στην αγγλοσαξωνική λογοτεχνία, τα βάπτισε “διαλογισμούς… αφετηρίες για τη ροή της σκέψης”. Ο R. H. Blyth (1898 – 1964) που εξέδωσε έξι τόμους μεταφρασμένων χαϊκού, έκανε την υπερβολική παρατήρηση ότι “η ιαπωνέζικη λογοτεχνία εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τα χαϊκού”.

[…] Με όλη τη συντομία τους, τα χαϊκού λένε μια ιστορία και ζωγραφίζουν μια ζωντανή εικόνα, αφήνοντας τον αναγνώστη ή ακροατή να εκλάβει τα νοήματα και να τα ολοκληρώσει στο μυαλό του. Πολλοί ποιητές διάνθισαν τα γραπτά τους με σύντομες φράσεις, σαν ζωγραφικές πινελιές. Το κάθε χαϊκού εμπεριέχει, επίσης, έναν κρυφό δυαδισμό: το κοντινό και το μακρινό, το επίπεδο και την προοπτική, το τότε και το τώρα, το παρελθόν και το παρόν, το υψηλό και το χαμηλό, τον ήχο και τη σιωπή, το εφήμερο και την αιωνιότητα. Οι λάτρεις του χαϊκού ψάχνουν για συγκεκριμένες λέξεις και εικόνες που θα τους αποκαλύψουν τα βαθύτερα επίπεδα εννοιών και θα προεκτείνουν τη σκοπιά του κάθε ποιήματος.

[…] Υπάρχουν περίπου ένα εκατομμύριο ποιητές του χαϊκού στην Ιαπωνία σήμερα. Οι περισσότερες εφημερίδες έχουν μια στήλη χαϊκού, στην οποία οι αναγνώστες στέλνουν τα χαϊκού τους για να σχολιαστούν. Οι μελετητές δίνουν μακρές διαλέξεις πάνω στα νοήματα ενός μόνο από αυτά τα 17σύλλαβα ποιήματα. […] Σε καμία άλλη χώρα δεν είναι τόσο σεβαστή η ποίηση, ή, τόσο ευχάριστα, πανταχού παρούσα.

(από τον πρόλογο της μεταφράστριας)